Alışveriş çılgınlığı, kişilerin alışveriş yapmaya bağımlı hale gelmelerine sebep olur. Birçok birey bağımlılığın yalnızca sigara ya da uyuşturucu bağımlılığı gibi şeylerle sınırlı olduğunu sansa da durum aslında böyle değildir ve alışveriş bağımlılığı da tıbbi olarak tanımlanmış bir bağımlılık türüdür. Alışveriş çılgınlığı, bireylerin kontrolsüz bir şekilde alışveriş yapmalarıdır. Örnek olarak paranız olmadığı halde borç alarak aslında ihtiyaç duymadığınız ürünleri satın almak ve bunu sürekli bir hale getirmek, alışveriş çılgınlığına kapıldığınızı gösterebilir. Tıbbi adı ile kompulsif satın alma bozukluğu olarak da bilinen alışveriş çılgınlığı kontrol altına alınmazsa hem soyut hem somut zararlara sebep olabilir.
Alışveriş Çılgınlığından Nasıl Kurtulurum?
Alışveriş çılgınlığından ya da bir diğer adı ile alışveriş bağımlılığından kurtulmak mümkündür. Alışveriş bağımlılığı gibi her türlü bağımlılığın tedavi edilmesi için uzman desteği almak şarttır. Duruma göre psikiyatri uzmanı tarafından önerilen ilaçlar ve psikologlar tarafından verilen bilişsel davranışçı terapiler sayesinde alışveriş bağımlılığından kurtulabilirsiniz. Buna ek olarak alışveriş çılgınlığına kapılmanızın nedenlerini ve dolayısıyla sizi alışveriş bağımlısı haline getiren tetikleyicileri tespit ederek bunları ortadan kaldırmak da işe yarayabilir.
Alışveriş Bağımlılığı Testi Nasıl Yapılır?
Alışveriş bağımlılığı testi, bireylere alışveriş yapma alışkanlıklarını ve bu konudaki kontrol seviyelerini ölçme amacıyla sorulan bazı sorularla yapılır. HealthCentral tarafından bilimsel kaynaklar göz önünde bulundurularak hazırlanan alışveriş bağımlılığı testinin soruları şunlardır:- Üzgün ya da depresif hissettiğiniz zaman sıklıkla alışverişe çıkar mısınız?
- Alışveriş yapmaktan büyük bir keyif alıyor musunuz?
- Bir mağazadan genellikle planladığınızdan daha fazla ürün alarak ya da planladığınızdan daha çok para harcayarak mı çıkıyorsunuz?
- Kredi kartı limitlerinizi doldurdunuz mu ya da aştınız mı?
- Bir indirim ya da pazarlama taktiğine karşı koyamıyor musunuz?
- Alışveriş yapmak için ailevi, iş ya da eğitim gibi önemli konulardaki sorumluluklarınızı ihmal ediyor musunuz?
- Satın aldığınız ürünler ile ilgili yakınlarınıza yalan söylüyor musunuz ya da alışveriş yaptığınızı gizlemeye çalışıyor musunuz?
- Asla kullanmayacağınız çok fazla ürünü satın alıyor musunuz?
- Alışveriş yaptıktan sonra utanç ya da pişmanlık hissediyor musunuz?
Alışveriş Çılgınlığı Nasıl Önlenir?
Alışveriş çılgınlığının tamamen önlenmesi, markaların ya da reklam ajansları gibi çeşitli şirketlerin organize bir şekilde yapabilecekleri bir durumdur. Ancak böyle bir durum şirketlerin çıkarları ile ters düşeceği için pek muhtemel görünmüyor. Buna ek olarak alışveriş çılgınlığını en azından bireysel olarak önlemenin ve bu durumun bir parçası olmamanın bazı yolları bulunur.Alışveriş çılgınlığını önleme konusunda bireysel bir adım atmak ve bunun bir parçası olmak istemiyorsanız öncelikle alışveriş alışkanlıklarınızı analiz edin. Örnek olarak ne kadar sıklıkla alışveriş yaptığınızı, alışveriş yapma konusunda ne kadar kontrollü olduğunuzu ve satın aldığınız ürünlere gerçekten ihtiyaç duyup duymadığınızı düşünebilirsiniz. Analiz esnasında gereksiz ya da kontrolsüz alışveriş yaptığınız fikrine kapılırsanız bir uzmandan destek alarak durumu sağlıklı bir şekilde kontrol altına alın.
Bütün bunlara ek olarak alışveriş çılgınlığında dış etkenlerin de çok önemli olduğunu unutmayın. Özellikle de sosyal medya platformları gibi mecraların tüketim alışkanlıklarınızı olumsuz bir yönde tamamen değiştirebileceğinizi düşünün. İnternette tükettiğiniz içeriklerden sosyal medya hesaplarınızdan takip ettiğiniz medyatik kişilere kadar birçok şeyi gözden geçirerek sizi alışveriş çılgınlığının bir parçası yapabilecek etkenlerden uzak durun.
