Anksiyete ya da bilinen diğer adı ile anksiyete bozukluğu kaygı ile ilişkili bir durumdur. Anksiyeteden mustarip olan bireylerde en ufak durum ve olaylar karşısında bile yoğun bir kaygı görülebilir. Buna ek olarak anksiyete, ilerlemiş vakalarda bireyin günlük yaşamının tehlikeye girmesine bile yol açabiliyor. Anskiyete problemi olan bireylerde henüz yaşanmamış ve yaşanma ihtimali neredeyse sıfır olan olaylara karşı bile aşırı düşünme ve endişelenme gibi semptomlar görülebiliyor. Bireyin yoğun bir iç çatışma yaşamasına yol açan anksiyetenin psikoterapi seansları ve duruma göre ilaç kullanımı ile tedavi edilmesi gerekebilir.
Anksiyete Belirtileri Nelerdir?
Anksiyete belirtileri şu şekilde sıralanabilir:Huzursuz ve Kaygılı Hissetmek
Her insan hayatının belirli dönemlerinde çeşitli etkenlerden dolayı huzursuz ve kaygılı hissedebilir. Ancak anksiyetesi olan bireylerde huzursuz ve kaygılı hissetme durumu çok yoğun yaşanır. Buna ek olarak çok fazla ilerlemiş olan vakalarda huzursuz ve kaygılı hissetme durumu bir rutin haline gelebilir. Örnek olarak birey hali hazırda endişelenmesine yol açacak herhangi bir durumun içinde bulunmasa bile çok yoğun ve sürekli bir şekilde kaygılı hisseder.
Dikkat Eksikliği
Anksiyete yüzünden sürekli ve yoğun olarak kaygı ve huzursuzluk gibi olumsuz duyguları hisseden bireyler dikkat eksikliği yaşayabilirler. Dikkat eksikliği, bir insanın gündelik işlerini yapmasına bile engel olabilir. Buna ek olarak kontrolden çıkan dikkat eksikliği yalnızca çalışma gibi mecburi ve pek de keyifli olmayan eylemlerde değil bireyin normalde keyif alacağı eylemlere bile odaklanamamasına yol açabilir. Anksiyete bireyin dikkat eksikliği yaşamasına yol açtığı için iş hayatı ve sosyal hayattan soyutlanmasına yol açabilir. Böyle bir durumda birey hem anksiyeteden dolayı hissettiği olumsuz duygularla hem dikkat eksikliğinin soyutlayıcı etkisi ile kısır bir döngünün içine girebilir.
Savunma Mekanizmaları Geliştirmek
Anksiyeteden mustarip olan bazı bireyler zaman içerisinde durumu kendi içlerinde normalleştirmeye çalışırlar. Normalleştirmenin bir parçası olarak da savunma mekanizmaları geliştirebilirler. Örnek olarak birey anksiyete sonucunda hissettiği olumsuz duyguları şaka konusu haline getirerek gerçekliğinden kaçabilir. Buna ek olarak anksiyeteden mustarip olan bireyler toplumdan kaçınmak ya da çevrelerinde bulunan herkesin kendilerini sevmesini sağlamaya çalışmak gibi davranışlar da sergileyebilirler. Bu davranışlar bireyin anksiyete gerçekliğinden kaçmasına yardımcı olur ve anksiyete ile birlikte topluma karşı savunmasız kalmasına engel olur gibi görünür. Ancak savunma mekanizmaları uzun vadede psikolojik sağlığın çok fazla olumsuz etkilenmesine yol açabiliyor.
Dürtü Kontrol Bozukluğu
Dürtü kontrol bozukluğu bazı vakalarda psikolojik sorunun kendisi olarak ele alınırken bazı vakalarda ise anksiyete gibi psikolojik bozuklukların belirtisi ve sonucu olarak ele alınır. Dürtü kontrol bozukluğu bir bireyin ilk etapta çevresinde bulunan insanları rahatsız edecek davranışlar sergilemesine yol açabilir. Buna ek olarak dürtü kontrol bozukluğu kontrol altına alınmazsa bireyin kendisine ve çevresine zarar vermesi bile söz konusu olabilir. Bu sağlık problemi bireyin dürtüsel davranmasına yani aklına ne gelirse ve dürtüsel olarak ne isterse yapmasına yol açabilir. Sürekli olarak dürtüsel davranmak da elbette ki absürt ve olumsuz olayların yaşanmasına yol açabilir.
Duyguların Zirvede Yaşanması
Anksiyete, bireyin kortizol gibi stres hormonlarının çok fazla yükselmesi ile birlikte görülebilen bir durumdur. Kortizol gibi stres hormonları ve anskiyetenin beraberinde gelen kaygılı düşünceler, duyguların zirvede yaşanmasına yol açabilir. Duyguların zirvede yaşanması bireyin oldukça küçük olaylar ve durumlar karşısında bile absürt tepkiler vermesine yol açabilir. Örnek olarak anksiyeteden mustarip olan bireyler duygularını zirvede yaşadıkları için istedikleri herhangi bir şey olmadığı zaman gözyaşlarına boğulmak ya da çok fazla öfkelenmek gibi absürt hareketler sergileyebilirler. Bu durumun kontrol altına alınabilmesi için bireyin anksiyete konusunda psikolojik destek alması ve gerekirse ilaç tedavisine başlaması gerekir.
Geleceğe Karşı Karamsar Yaklaşmak
Anksiyetenin en önemli sebeplerinden ve sonuçlarından bir tanesi henüz gerçekleşmemiş olaylara dair olumsuz senaryolar kurmaktır. Bu yüzden anksiyete ile mücadele etmeye çalışan birçok birey gelecekte yaşayacakları birden fazla olumsuz senaryo kurarlar. Bu senaryolar, bireyin geleceğe karşı karamsar yaklaşmasına sebep olur. Geleceğe karşı karamsar yaklaşmak bireyin kendi zevkleri, istekleri ve mental sağlığı için herhangi bir çaba harcamayı bırakmasına yol açabilir.
Uyku Bozuklukları
Anksiyete gibi psikolojik bozukluklar, bireyin uyku döngüsünü bozabilir. Anskiyete ile mücadele eden bireyler sürekli olarak olumsuz düşünceler ve kaygı ile savaşmak zorunda kalabilirler. Böyle bir savaş bireyin hiçbir zaman rahatlayamamasına ve derin uykuya dalamamasına yol açabilir. Buna ek olarak anksiyete ile mücadele eden bazı bireylerde de çok uyuma durumu görülebilir. Gereğinden fazla uyumak, bireyin anksiyeteden ve anksiyete yüzünden yaşadığı olumsuz duygulardan kaçınmak için kullandığı bir şey olabilir.
El ve Ayaklarda Titreme
Normal şartlarda el ve ayaklarda titreme, Parkinson ya da ilerlemiş diyabet hastalığı gibi fiziksel sağlık problemlerinin belirtisidir. Ancak ilerlemiş anksiyete vakalarında el ve ayaklarda titreme görülür. Sanılanın aksine anksiyete ile mücadele etmek ve kortizol gibi stres hormonlarının sürekli olarak çok fazla salgılanması yalnızca psikolojik sağlığı değil fiziksel sağlığı da tehlikeye atabilir. Anksiyetenin fiziksel sağlığı tehlikeye atıp titreme nöbetleri gibi durumlara yol açmasının sebebi hormon dengesini ve beynin kimyasal yapısını bozmasıdır. Bu yüzden anksiyete hastaları titreme nöbetlerinden mustarip hale gelebilirler ya da el ve ayakları sürekli olarak titreyebilir.
Toplumdan Soyutlanma
Anksiyetenin en yaygın ve belirgin semptomlarından biri toplumdan soyutlanmadır. Anksiyete ile mücadele eden insanlar çok kaygılı oldukları ve her olayın olumsuz yönünü gördükleri için topluma karışma konusunda çekinceli düşüncelere sahiptirler. Örnek olarak anksiyete sahibi bir birey toplumun içerisine girmeyi düşündüğü zaman bu toplumda bulunan bireylerin ondan hoşlanmayacağı gibi konularla ilgili yoğun bir kaygı hissedebilir. Bu yoğun kaygı da bireyin toplumdan soyutlanarak olumsuz hislerden kaçmaya çalışmasına yol açabilir.
İştah Değişiklikleri
Anksiyete gibi psikolojik bozukluklarda sıklıkla görülen belirtilerden biri iştah değişiklikleridir. Anksiyete bireyin hem fiziksel hem psikolojik sağlığını çok büyük bir oranda etkilediği için bireyin iştah değişiklikleri yaşamasına yol açabilir. Bazı vakalarda anksiyete bireyin iştahının çok fazla açılmasına yol açabilirken bazı vakalarda ise iştahının kesilmesine sebep olabilir. Her iki durumda da bireyin yeme bozukluğuna yakalanma ihtimali yüksektir. Bu yüzden psikolojik destek almak ve duruma göre ilaç tedavisine başlamak gerekebilir.
Anksiyete Neden Olur?
Anksiyetenin nedeni duruma ve bireye göre değişkenlik gösterebilir. Ancak anksiyete ile mücadele eden bireylerin geneline bakıldığı zaman anksiyeteye sebep olduğu düşünülen bazı durumlardan bahsedilebilir. Özellikle de çocukluk çağlarında yaşanan travmatik olaylar bir bireyin psikolojik sağlığının bozulmasına ve anksiyeteden mustarip hale gelerek bu durumu uzun yıllar boyunca yaşamasına sebep olabilir. Buna ek olarak sadece çocukluk yıllarında değil, erişkinlik yıllarında da yaşanan bazı olumsuz olaylar anksiyeteye sebep olabilir. Bazı vakalarda ise anksiyetenin bireyin yaşadığı bir durum ya da olayla ilgisi yoktur. Anksiyete, bireyin yaşadığı toplum ile ters düşecek düşüncelere sahip olması ya da dış etkenler tarafından baskı göreceğine dair gerçekçi olmayan düşüncelere sahip olmasıyla birlikte de ortaya çıkabilir.
