Öz disiplin geliştirmek oldukça zor olabilir. Ancak bazı etkili yöntemleri göz önünde bulundurarak hayat boyunca işinize yarayacak bir öz disipline sahip olabilirsiniz. Öz disiplin geliştirmek için etkili 7 yöntem şu şekilde sıralanabilir:
1. Planlı Bir İnsan Olmak
Belirsizlik, insanların motive olamaması ya da endişeye kapılması gibi birçok olumsuz duruma yol açabilir. Bu yüzden öz disiplin geliştirmek için planlı bir insan olmak gerekir. Planlı olmadığınız sürece belirsizliğin ve dikkat dağıtıcı dış etkenlerin etkisi ile motive olmanız çok daha zor hale gelir. Günlük, haftalık ya da aylık planlar ile disiplinli bir şekilde çalışmak ve hayallerinize ulaşmak için doğru bir adım atabilirsiniz. Planlarınızı isteklerinize, uzun vadeli hedeflerinize ve kapasitenize uygun bir şekilde hazırlayabilirsiniz.
2. İrade Yeteneğini Güçlendirmek
Dünyaca ünlü Psikolog Roy Baumeister’a göre irade bir kasa benzetilir ve tıpkı kaslar gibi kullanılarak güçlendirilir. Öz disiplin egzersizleri ile iradenizi bir kas gibi düşünerek geliştirebilirsiniz. Örnek olarak her gün 2 litre su içmek için çaba harcamak ya da sabahları uyandığınız zaman yatağınızı toplamak gibi iradenizi güçlendirecek küçük egzersizlerle öz disiplin geliştirmeye başlayabilirsiniz.
3. Çevresel Etkenleri Göz Önünde Bulundurmak
Öz disiplin geliştirmenin en etkili yöntemlerden bir tanesi çevresel etkenleri değerlendirmektir. Çevrenizde dikkat dağıtıcı olan telefon ya da sizi çalışmak yerine eğlenceli aktiviteler yapmaya ikna eden arkadaşlar bulunduğu sürece disiplinli bir şekilde çalışmanız oldukça zordur. Bu yüzden öz disiplin geliştirmek için çevresel etkenleri göz önünde bulundurmanız gerekir. Duruma göre dikkatinizi dağıtan çevresel etkenlerden uzak durarak öz disiplin geliştirebilirsiniz.
4. İç Sesi Kontrol Etmeye Çalışmak
Neredeyse her insanın onunla sürekli konuşan bir iç sesi bulunur. Bu iç ses bireyin ruh halinden yapacaklarına kadar birçok farklı şeye etki eder. İç sesinizi kontrol etmeyi başarırsanız iç sesiniz gibi güçlü bir şeyi öz disiplin geliştirmek için kontrol edebilirsiniz. İç sesinizin çalışmamak için bahaneler uydurmasını değil motive edici bir şekilde konuşmasını sağlayarak öz disiplin geliştirme konusunda çok etkili bir adım atabilirsiniz.
5. Hedeflerin Gerçekçi Olması
Bireylerin öz disipline sahip olamamalarının temel sebeplerinden bir tanesi hedeflerin gerçekçi olmamasıdır. Örnek olarak hayatında daha önce hiç koşuya çıkmamış bir insanın hemen maraton koşmayı hedeflemesi, asla gerçekçi değildir. Gerçekçi olmayan hedefler kendinize olan güveninizi ve motivasyonunuzu kaybetmenize sebep olabilir. Bu yüzden hem kısa vadeli hem uzun vadeli hedeflerinizi isteklerinizden uzaklaşmadan gerçekçi hale getirmeye çalışın.
6. Ödüllendirme Sistemini Kullanmak
Kulağa ilginç gelse de ödüllendirme sistemi tıpkı hayvanlarda olduğu gibi insanlarda da işe yarayan olumlu bir yöntemdir. Davranış psikolojisine bakıldığı zaman pozitif pekiştirme olarak bilinen ödüllendirme, öz disiplin için çok önemlidir. Örnek olarak zorlandığınız bir projeyi bitirdikten sonra sevdiğiniz bir yemeği yemek ya da arkadaşlarınızla kahve içmeye gitmeniz gibi durumlar ödüllendirme kapsamında ele alınır ve öz disiplin geliştirmenize yardımcı olur.
7. Kendine Zorbalık Yapmamak
Bireylerin öz disiplin geliştirmeye çalışırken sergiledikleri en hatalı davranışlardan bir tanesi kendilerine zorbalık yapmalarıdır. Başka bir insana zorbalık yapmak nasıl o insanın motivasyonunun kaybolmasına ve psikolojisinin bozulmasına sebep olabiliyorsa kendine zorbalık yapmak da bu tür olumsuz durumlara ve hatta daha beterine sebep olabilir. Bu yüzden zaman zaman hatalar yapabileceğinizi ya da dinlenmeye ihtiyaç duyabileceğinizin farkında olun ve bu tür durumlarda kendinize zorbalıkla değil öz şefkat ile yaklaşmaya çalışın.