Toksik ilişki genellikle bir tarafın ihtiyaçlarının karşılanmadığı, yok sayıldığı ve zorbalık gibi durumlara maruz kaldığı ilişkidir. Ancak bazı toksik ilişkilerde olumsuzluklar yalnızca bir tarafa değil iki tarafa da yönelik olabilir. Özellikle de toksik ilişkinin çok uzun süreler boyunca devam etmesi ve her iki tarafın da bu ilişki dinamiğini benimsemesi gibi durumlar iki tarafın da zarar gördüğü toksik bir ilişki yaşanmasına sebep olabilir.
Toksik İlişki Nasıl Olur?
Toksik ilişkinin nasıl olacağı elbette ki tarafların davranışları ve ilişkinin dinamiği gibi etkenlere bağlı olarak değişkenlik gösterebilir. Ancak genele bakıldığı zaman toksik ilişkilerin büyük bir çoğunluğunda görülen bazı durumlar vardır. Toksik ilişkiye işaret edebilen durumlar başlıca şunlardır:İlişkinin Çok Hızlı Bir Şekilde Başlaması
Normal şartlarda sağlıklı ilişkilerin öncelikle bir tanıma süreci gibi süreçlerden sonra başlaması gerekir. Tanışır tanışmaz başlayan özel ilişkiler, ileride toksik bir ilişki dinamiğinin söz konusu olacağının habercisi olabilir. Buna ek olarak birçok kişi bilmese de toksik ilişkiler yalnızca romantik ilişkilerle sınırlı değildir. Bazı arkadaşlık ilişkileri de toksik olabilir. İlişkinin çok hızlı bir şekilde başlamasının toksik bir dinamik yaşanacağına dair işaret edebilmesi arkadaşlık ilişkileri için de geçerli bir durumdur. Sağlıklı ve sağlam arkadaşlık ilişkileri de tarafların tanıdık olarak kaldıkları ve birbirlerini iyice tanıdıkları bir süreçten sonra başlar.
Tarafların Kendilerini ya da Birbirlerini İdealize Etmeleri
Birçok kişi bilmese de bir insanı beğenmek ya da taktir etmek gibi olumlu durumlarla idealize etmek arasında büyük bir fark bulunur. Bir insanı idealize etmek o insanı ilahlaştırıyor gibi muhteşem görmek ve sergilediği olumsuz davranışları bile olumluymuş gibi algılatmaktır. Buna ek olarak bazı insanlar kendilerini de idealize edebilirler. Örnek olarak karşınızdaki insanın size kendisinin ne kadar muhteşem olduğunu ve olumsuz davranışlarının altında bile doğru sebepler yattığını anlatması kendisini idealize etmesidir. İlişkilerde tarafların birbirlerini ya da kendilerini idealize etmeleri oldukça toksik bir davranıştır. İdealize etme davranışından dolayı tarafların manipüle olması ve gerçek temellere dayanmayan toksik bir ilişki yürütmeleri söz konusu olabilir.
Yersiz ve Sürekli Eleştiri Yapılması
Eleştiri, bazı durumlarda oldukça yapıcı ve gerekli olabilir. Ancak yersiz ve sürekli eleştiri herhangi bir fayda sağlamadığı gibi bireyin yıpranmasına sebep olur. İlişki içerisinde olduğunuz insan sizi sürekli olarak ya da yersiz bir şekilde eleştiriyorsa bu durum kendinizi yetersiz hissetmenize sebep olabilir. Yetersiz hissettirmek, toksik ilişkinin en çok görülen belirtilerinden bir tanesidir. Yersiz hissediyor olmanız ileriki zamanlarda karşı tarafın sizi kendi istekleri doğrultusunda kolayca manipüle etmesine ve ilişkinin çok daha toksik bir hale gelmesine sebep olabilir.
Gaslighting
Gaslighting en tehlikeli manipülasyon yöntemlerindedir. Bu yöntemde karşınızdaki insan sizi gerçekliği unutturmak adına manipüle eder. Örnek olarak partnerinizin gerçekleştirdiği olumsuz bir eylem doğrultusunda sitem etmeye başladığınızda bunu yaptığını inkar etmesi gaslighting uygulamasıdır. Genellikle narsizm ile birlikte görülen gaslighting davranışı söz konusu olan ilişkinin toksik olduğunu gösterir. Buna ek olarak böyle bir manipülasyon yalnızca ilişkiyi toksik hale getirmekle kalmayıp manipülasyona uğrayan kişinin psikolojisini bile bozabilir.
Duyguların Küçümsenmesi
Her duygu önemli ve özeldir. Özellikle de yakın ilişki içerisinde olduğunuz insanların duygularının sizin için önemli ve özel olması gerekir. Yakın ilişki içerisinde olan iki birey birbirlerinin duygularını önemsemiyorsa ve küçümsüyorsa bu ilişki oldukça toksiktir. Duygularınızın küçümsenip küçümsenmediğini hislerinizden bahsettiğiniz zaman karşınızdaki insanın nasıl davrandığını gözlemleyerek anlayabilirsiniz. Siz duygularınızdan bahsederken çok fazla abarttığınızı ya da bu hislerin çok saçma olduğunu söyleyen bir birey muhtemelen sizin duygularınızı küçümsüyordur. Karşınızdaki insanın sizin duygularınızı küçümsüyor olması da aranızdaki ilişkinin toksik olabileceğini gösteren önemli bir belirtidir.
Dominant Tavırlar
Dominantlık, genellikle narsisizm gibi kişilik bozuklukları sonucunda ortaya çıkan bir durumdur. Dominant insanlar her türlü ortamda ve ilişkide baskın bir tavır sergilerler. Özellikle de yakın oldukları insanlara karşı çok yoğun bir baskınlık kurmaya çalışan dominant bireyler, toksik ilişkilerin meydana gelmesine sebep olabilirler. İlişkinin derecesi ve türü fark etmeksizin herhangi bir ilişkide bir tarafın baskın olması ve sürekli olarak karşı tarafı domine etmeye çalışması çok toksik bir davranıştır ve kabul edilemez.
Tutarsızlık
Her durumda olduğu gibi ilişkiler de dengeli olmak gerekir. İlişkilerdeki dengenin tavırların aniden ve sebepsiz yere değişmemesi gibi durumlarla sağlanması mümkündür. Yakın ilişki içerisinde olduğunuz bir birey size tutarsız tavırlar sergiliyorsa bu durum o kişinin toksik olduğunu ve yaşadığınız ilişkinin de bozulduğunu gösterebilir. Özellikle de çok sıcak ve çok soğuk tavırlar arasında keskin geçişlerin yaşanması ilişkinin toksik olduğuna dair önemli bir işarettir. Unutmayın ki tutarsız davranışlar sizin de dengenizi ve belirli bir noktadan sonra psikolojinizi bozabilir. Bu yüzden karşı tarafın tutarsız davranışlarını kabul etmemeniz ve ilişkinizi gözden geçirmeniz gerekir.
