Hemen her konu için hemen başvurduklarımız arasında olan üç maymun hikayesi nereden geliyor acaba? Genellikle güce ya da otoriteye karşı sessiz kalan kişileri temsil eder. Bir ya da birden fazla nedenle insanların aykırı hareket etmediğini gösterir. Bununla birlikte baskıcı rejim ya da toplumlarda çoğunlukla anlatım dili haline gelir. Peki, dilimizde de yer edinen üç maymunu oynamak sözünün çıkışı nasıl olmuştur? Nereden geliyor bu üç maymun hikayesi?
Söz konusu Budist rahiplerle ilgili bir anlatı Çin’de ortaya çıkarken Hindistan’da çokça anlatılagelmiştir. Hindistan geleneklerinde “görmez, işitmez ve konuşmazsak şeytan da bize asla dokunmaz” anlayışı vardır. Daha ziyade bir baskıcı ürünün eseri olarak itaat kavramını gösteren bu anlayış, hakimiyet sunar. İnsanların hemen her konuda düşünmesini engellemek için tasarlamış olduğunu söylememiz yanlış olmayacaktır.
Tarihin derin zamanlarında maymun krallığına bir nedenle şeytan gelir. En akıllı üç maymun bir gün karşılaşır. Bundan çok korkmuşlar ve ne yapacaklarını bilememişler. Çünkü lanetli olan şeytanın gücüyle taş olma ihtimalleri varmış. Birinci maymun hemen gözlerini kapatarak kendisini korumaya almış. Ancak şeytanın sesini duymuş. İkincisi ise sesten etkilenmemek için kulaklarını kapatınca bir anda şeytanı görmüş. Üçüncü maymunda hem sesini duyduğu hem de gördüğü şeytanın lanetine uğramış. Ancak bundan kimseye bahsetmemek istediği için ağzını kapatmış. Bu sırrı asla kimseye söyleyemeyeceklerine dair yemin ederek krallığa dönmüşler.
Hindistan öğretilerinde geçen bu anlatı, üç maymun hikayesi nereden geliyor sorusuna lanetli şeytanı işaret eder. Kişilerin korku ve kaygılardan ötürü sessiz kalması ya da toplumda gizlenmesini gösterir. Ancak bir diğer anlatı olan Japon öğretisinde durum çok daha farklıdır.
Kökenlerine yapmış olduğumuz çalışmalarda üç maymun hikayesi için Japon kaynakları daha gerçekçidir. İlk kaynaklar olduğunu söylememiz söz konusudur ve Koshin Folk gelenekleri çıkar karşımıza. Burada maymunların isimleri var olurken Mizaru, Kikazaru ve İwazaru isimleri geçer.
Bir güzellik sembolü olan maymunların toplumsal yargılara karşı ahlaki değerleri temsil etme durumu vardır. Japon geleneklerinde ilk maymunun ismi Mizaru olurken iki eliyle gözlerini kapatır. Bunun anlamı ise kötü gözle bakmamak gerektiğidir.
Kikazaru ismindeki Japon geleneğindeki maymun ise kulaklarını kapatır. Burada esas anlamı ise kötü şeyleri dinlemeyin mesajıdır. Hem bireysel hem de toplumsal kazanımları yok etmesi açısından kötülüğü bir uzak durma biçiminde öteleme algısı vardır. Diğer yandan kötülükle savaşmanın ana fikrini de bu zemin üstüne kurar. Ağız kapama ise aslında kötüleyici sözlerin söylenmesinin doğru olmadığını ifade eder Japon anlayışı.
Hindistan Kökenli Üç Maymun Hikayesi
Söz konusu Budist rahiplerle ilgili bir anlatı Çin’de ortaya çıkarken Hindistan’da çokça anlatılagelmiştir. Hindistan geleneklerinde “görmez, işitmez ve konuşmazsak şeytan da bize asla dokunmaz” anlayışı vardır. Daha ziyade bir baskıcı ürünün eseri olarak itaat kavramını gösteren bu anlayış, hakimiyet sunar. İnsanların hemen her konuda düşünmesini engellemek için tasarlamış olduğunu söylememiz yanlış olmayacaktır.
Tarihin derin zamanlarında maymun krallığına bir nedenle şeytan gelir. En akıllı üç maymun bir gün karşılaşır. Bundan çok korkmuşlar ve ne yapacaklarını bilememişler. Çünkü lanetli olan şeytanın gücüyle taş olma ihtimalleri varmış. Birinci maymun hemen gözlerini kapatarak kendisini korumaya almış. Ancak şeytanın sesini duymuş. İkincisi ise sesten etkilenmemek için kulaklarını kapatınca bir anda şeytanı görmüş. Üçüncü maymunda hem sesini duyduğu hem de gördüğü şeytanın lanetine uğramış. Ancak bundan kimseye bahsetmemek istediği için ağzını kapatmış. Bu sırrı asla kimseye söyleyemeyeceklerine dair yemin ederek krallığa dönmüşler.
Hindistan öğretilerinde geçen bu anlatı, üç maymun hikayesi nereden geliyor sorusuna lanetli şeytanı işaret eder. Kişilerin korku ve kaygılardan ötürü sessiz kalması ya da toplumda gizlenmesini gösterir. Ancak bir diğer anlatı olan Japon öğretisinde durum çok daha farklıdır.
Japon Öğretisinde Üç Maymunun Hikayesi
Kökenlerine yapmış olduğumuz çalışmalarda üç maymun hikayesi için Japon kaynakları daha gerçekçidir. İlk kaynaklar olduğunu söylememiz söz konusudur ve Koshin Folk gelenekleri çıkar karşımıza. Burada maymunların isimleri var olurken Mizaru, Kikazaru ve İwazaru isimleri geçer.
Bir güzellik sembolü olan maymunların toplumsal yargılara karşı ahlaki değerleri temsil etme durumu vardır. Japon geleneklerinde ilk maymunun ismi Mizaru olurken iki eliyle gözlerini kapatır. Bunun anlamı ise kötü gözle bakmamak gerektiğidir.
Kikazaru ismindeki Japon geleneğindeki maymun ise kulaklarını kapatır. Burada esas anlamı ise kötü şeyleri dinlemeyin mesajıdır. Hem bireysel hem de toplumsal kazanımları yok etmesi açısından kötülüğü bir uzak durma biçiminde öteleme algısı vardır. Diğer yandan kötülükle savaşmanın ana fikrini de bu zemin üstüne kurar. Ağız kapama ise aslında kötüleyici sözlerin söylenmesinin doğru olmadığını ifade eder Japon anlayışı.
