Z kuşağı, 1997 - 2010 yılları arasında doğmuş olan kişilerden oluşan bir kuşaktır. Belirli zaman aralıklarına göre farklı kuşaklar olsa da genele bakıldığı zaman en çok konuşulan ve bazı konularda değişik gibi görülen tek kuşak, Z kuşağı olmuştur. Z kuşağı internet ile haşır neşir bir şekilde yetişmeye başlayan ama aynı zamanda internetsiz bir çocukluk dönemi de yaşamayı başaran nadide bir kuşaktır. Bu yüzden Z kuşağının bazı konularda diğer kuşaklarla çok zıt olması gibi durumlar, değişik bir kuşak gibi anılmasına sebep olmuştur.
Z Kuşağının Özellikleri Nelerdir?
Z kuşağı özellikleri şu başlıklar altında ele alınabilir:
Teknolojiye Aşina Olmaları
Z kuşağı, teknolojiye bu kadar aşina olan ilk kuşaktır. X kuşağı gibi daha geçmiş dönemlerde doğmuş olan kuşaklar zamanın şartlarından dolayı teknolojiyle iç içe büyümemiştir. Bu yüzden bu eski kuşakların teknoloji ile tanışmaları oldukça ileri yaşlarda olduğu için teknolojiye çok fazla aşina olmaları ve teknolojiyle çok fazla haşır neşir olmaları pek söz konusu olmamıştır. Ancak Z kuşağı başta internet olmak üzere teknolojik gelişmelere aşina bir kuşaktır. Örnek olarak X kuşağından bir birey sorunlarını çözmek için daha eski yöntemlere başvururken Z kuşağı ise sorunlarını yapay zeka gibi gelişmiş teknolojilerle çözmeye çalışmaktadır.
Olaylara Geniş Bir Bakış Açısıyla Yaklaşmaları
Z kuşağı olaylara geniş bir bakış açısıyla yaklaşmaktır. Özellikle de X kuşağı gibi daha eski kuşaklarla kıyaslandığı zaman Z kuşağının ne kadar geniş bir bakış açısına sahip olduğu görülebilir. Bu durumun temel sebebi Z kuşağının internet ile haşır neşir olmasıdır.
İnternet, insanların dünyanın öbür ucunda yaşanan gelişmelerle ve dünyanın öbür ucunda bambaşka kültürler ya da haklarla yaşayan insanlarla etkileşim içerisinde olabilmesini sağlar. Bu durum da Z kuşağının olaylara yalnızca kendileriyle bağlantılı olan kültürel bakış açısı ile değil daha geniş ve hatta evrensel bir bakış açısıyla yaklaşmalarını sağlamıştır. Örnek olarak Z kuşağından bir birey içerisinde bulunduğu toplumun normlarının dışına çıkarak dünya genelinde kabul gören doğruları benimseyebiliyor.
Bireyselliğe ve Sınırlara Değer Vermeleri
Modern dünyada sıklıkla duymaya başladığımız kavramların arasında bireysellik ve sınırlar bulunmaktadır. Geçmiş dönemlerde yaşayan insanlar dini inanışlar ya da kültürel normlar gibi çeşitli sebeplerden dolayı bireyselliğe ve sınırlara kötü kavramlar gibi yaklaşmıştır. Ancak Z kuşağı için durum böyle değildir. Z kuşağı bireysellik ve sınırların değerli, olumlu ve önemli kavramlar olduğunu anlayan ilk kuşaktır. Örnek olarak geçmiş kuşaklarda akrabalık bağları çok önemliyken Z kuşağı için akrabalık bağları toksik ve rahatsız edici ise koparılması gereken bağlardır. Bu tür örnekler Z kuşağının bireyselliğe ve sınırlara değer verdiklerini gösteriyor.
Duyarlı ve Aktivist Bir Kuşak Olmaları
Günümüzde duyarlı ve aktivist olmak geçmişe oranla çok daha yaygın hale gelmiştir. Aktivistlik bireylerin yanlışlara ses çıkarmalarını ve haklarını savunmalarını sağlar. Duyarlı olmak ise bireyin kendisinin dahil olmadığı haksızlıklarda bile aktivist bir tavır sergilemesine sebep olur. Günümüzde duyarlı ve aktivist bireylere bakıldığı zaman bunların hatırı sayılır bir kısmının Z kuşağından oluştuğunu görmek mümkündür. Z kuşağı geçmiş kuşakların toksik normları ve internet dünyasının aktivizme sürükleyen yapısı arasında yaşayan bir kuşak olduğu için oldukça duyarlı ve aktivisttir. Örnek olarak Z kuşağı bireylerin hatırı sayılır bir kısmının toplumsal cinsiyet eşitliğine önem vermesi ve cinsiyetleri fark etmeksizin karşı cinsiyetin haklarını da savunması, duyarlı ve aktivist olduklarını gösterir.
Z Kuşağı Neden Mutsuz?
Z kuşağının mutsuz olmasının birden fazla nedeni bulunmaktadır. Başta ülkemiz olmak üzere dünya geneline bakıldığı zaman Z kuşağının pek de mutlu olmadığı görülebiliyor. Bu durumun temel sebeplerinden bir tanesi Z kuşağının fazla farkındalık sahibi olmasıdır. Kulağa ilginç gelse de fazla farkındalık, mutsuzluğa sebep olabilir. Bu durumun temel sebebi bireylerin farkında olmadıkları güzelliklere, haklara ve normlara özenememeleridir. Z kuşağı internet gibi dünya genelini görmeye olanak tanıyan bir teknolojiyle büyüdüğü için büyük bir farkındalığa sahiptir ve bu farkındalık mutsuzluğa sebep olabiliyor. Buna ek olarak Z kuşağının mutsuz olmasının bir diğer temel sebebi, modern dünyanın gerçekten de çok hızlı bir şekilde ilerlemesi ve bunun stresi arttırmasıdır.
Z Kuşağı Neden Çalışmak İstemiyor?
Z kuşağının çalışmak istemediğine dair genel bir algı oluşmuştur. Aslında bu genelleme çok da doğru değildir. Z kuşağı, farkındalığı ve aktivist düşüncelerinden dolayı çalışmak değil hak etmediği şartlar altında çalışmak istemeyen bir kuşaktır. Örnek olarak geçmiş dönemlerde patronlar ya da diğer çalışanlar gibi iş arkadaşlarından zorbalık görmenin herhangi bir adı yokken günümüzde bu durum oldukça sık kullanılan mobbing kavramı ile anılmaktadır. Z kuşağı da bu kavramın ve işyerinde zorbalık görmenin normal olmadığının farkında olması çalışma konusunda seçici bir kuşak olmasına sebep olmuştur.
Z Kuşağının Olumsuz Yönleri Nelerdir?
Z kuşağının olumlu yanlarından bahsetmişken olumsuz yönlerini göz ardı etmek doğru olmayacaktır. Z kuşağının olumsuz yönleri şu şekilde sıralanabilir:
Sabırsız Olmaları
Z kuşağı teknoloji ile büyüyen bir kuşaktır ve teknoloji işleri çok fazla hızlandırmaktadır. Bu yüzden Z kuşağı hayatın genelinde hızlı olmak istiyor. Z kuşağının yavaş ilerleyen ilişkilerden bir süre belirsiz kalan projelere kadar herhangi bir yavaşlığa tahammül edememesi, ne kadar sabırsız olduklarını göstermektedir. Buna ek olarak ekran bağımlılığı gibi popüler hale gelen bağımlılıklar da Z kuşağının dikkat eksikliği yaşamasına ve dolayısıyla bir şeye uzun süreler boyunca odaklanamayacak kadar sabırsız olmalarına yol açabiliyor.
Dijital Dünyada Kaybolmaları
Sosyal medya bağımlılığı gibi dijital bağımlılıkların en çok görüldüğü kuşak, Z kuşağıdır. Z kuşağı teknoloji ile iç içe büyüdüğü için dijital dünyada kaybolmaya oldukça yatkındır. Dijital dünyada kaybolmak demek gerçek hayatla bağı koparmak ve çeşitli problemler yaşamak anlamına gelebilir. Bu yüzden Z kuşağının en olumsuz yönlerinden bir tanesinin dijital dünyada kaybolma riskleri olduğunu söylemek mümkündür.
Alıngan Olabilmeleri
Z kuşağının temel özelliklerinden bir tanesi olan duyarlılık alınganlığa sebep olabilmektedir. Z kuşağına mensup olan bireyler duyarlı ve aktivist olmaya çalışırken zaman zaman alıngan tavırlar sergileyebiliyorlar. Örnek olarak Z kuşağı bireyler sosyal medya gibi mecralarda insanları yanlış anlaşılmaya müsait tek bir kelimeden bile linçleyebilirler.