Gözden Çıkarılmış Gezegen: “Plüton”
76 sene boyunca Gezegen Unvan’ı ile yaşamış olan Plüton Bundan 15 – 16 sene önce Cüce gezegen olarak Gezegenlikten diskalifiye edildi.
Plüton’un Keşfi Nasıl Yapıldı?
Plüton’un keşif sebebi Neptün sayesinde başlamıştır, Uranüs’ün yörüngesini etkileyen bir cisim olduğunu söyleyen Gök Bilimciler Neptün’ün de yörüngesinde bir gariplik sezmişler. Seneler seneleri kovaladıktan sonra takvimler 1930 senesini gösterdiğinde 19. Yy. da başlayan Gezegen kovalamaca sona erdi. Lowell Gözlem evinde Gece Asistanı olarak görev yapan 22 yaşındaki genç Tombaugh, 1930 senesinin Şubat ayının ortalarında (18 Şubat) Tarihinde bu 9. Gezegen bulundu.Neden Plüton Adı Kullanılıyor?
Gezegene koyulacak isim Lowell Gözlem evine aitti, Çalışanlar halkan isim önerilerini göndermelerini istedi. Bu isim önerileri arasında 11 yaşındaki bir İngiliz kız çocuğu “Plüton” İsmini önerdi. Artık 9. Gezegen’in adı Plüton’du, bu keşife hitaben Disney Stüdyoları Mickey Mause Çizgi Filmindeki Köpeğe “Plüto” İsmini verdi.- Plüton’un Bilimsel Sembolü PL’dir
- “Plüton’un Baş harfleri ve Lowell Gözlem evinin kurucusu Percival Lowell’in de baş harflerini içinde barındırmaktadır.”
Plüton Neden Gezegenlikten Çıkarıldı?
Plüton’un Gezegenlik kariyeri 76 sene sonra sekteye uğradı, Gök Bilimciler Plüton’un olduğu bölgede (Kuiper Kuşağı) ona benzer 3 tane daha cisim bulunca “Bu bölgede daha ne kadar Gök Cismi bulabiliriz acaba?” diyerek çalışmalara başladılar.Uluslar Arası Gökbilim Cemiyeti bir toplantısında Kuiper Kuşağında buldukları gezegenlerden konuşmaya başladılar. Günlerce Süren Müzakereler Sonu gelmek bilmeyen tartışmalara dönüştü ve sonunda Plüton ve diğer Gök Cisimleri Gezegenlikten çıkarıldı.
PLÜTON HAKKINDA TEMEL BİLGİLER
- GÜNEŞTEN ORTALAMA UZAKLIK: 5.906.440.628 KM
- GÜNEŞTEN YÖRÜNGESEL UZAKLIK (GEZEGEN SIRALAMASI): 10
- EKVATOR ÇAPI: 2.400
- KÜTLE: DÜNYA’NIN 0,24’Ü
- YOĞUNLUK: SUYUN 2 KATI DAHA YOĞUN
- BİR GÜNÜN UZUNLUĞU: YAKLAŞIK 1 HAFTA
- BİR SENENİN UZUNLUĞU: 248 SENE (DÜNYA SENESİ)
- ORTALAMA SICAKLIK: -220 DERECE
- BİLİNEN UYDU SAYISI: 5
Plüton’un Uyduları
Plüton’un keşfinden ve gezegenlikten çıkarılışından bahsettik peki Plüton’un da Dünya ve diğer Gezegenler gibi Uydusu veya Uyduları var mı? Evet, Plüton’un şuana kadar keşfedilen 5 tane uydusu vardır.1) Charon
Plüton’un en çok bilinen uydusu Charon 1978 yılında James Walter Christy Tarafından keşfedilmiştir. Hubble Uzay Teleskop’u ile 20. Yy. sonlarında Plüton ve Charon iki ayrı cisim olarak fotoğraflanmıştır, Charon’un en kaliteli fotoğrafı 2015 yılında elde edilmiştir. Plüton’un Atmosferinin genişliğinden dolayı Charon, Plüton’un Atmosferinin yanında yer almaktadır. Charon ve Plüton’un aynı yüzleri her zaman bir birlerine dönüktür. Charon’un Boyutu Plüton’a çok yakın olduğundan Bazı Gök Bilimciler Çifte Cüce Gezegen Olarak Adlandırmaktadırlar.Charon’un Yörünge Süresi
Charon’un yörünge süresi 1 haftadır (6.4 Dünya Günü) Saat ile ifadesi 158 Saattir.Charon’un Çapı
1212 Km kadar çapa sahip olan bu uydu’nun Kütlesi Plüton’un Kütlesinin 8’de 1’i kadardır.Charon’un Yüzey Sıcaklığı
Plüton’un en büyük Uydusu Charon’un Yüzey Sıcaklığı -220 derece’ye kadar ulaşmaktadır.2) Styx
Styx 2012 senesinin Haziran ayında Mark Showalter’ın öncülüğünde bir ekip sayesinde keşfedilmiştir. Temmuz ayının ilk haftası da varlığı resmi kuruluşlar tarafından kabul görmüştür. Plüton’a (Charon’dan sonra ki) en yakın uydudur.
Styx’in Kütlesi 7.5x1015 kilogramdır. Styx’in yüzeyinin büyük bir bölümünün Su Buzu parçalarından oluştuğu tahmin ediliyor. Bu uydunun atmosferi yok, Styx aslında Kuiper kuşağında dolanan diğer cisimler gibi bir kütleydi ama daha sonrasında Plüton’a çarptı ve onun yörüngesine dahil oldu, bu nedenle atmosferi yok ama Plüton’un atmosferine yakın bir konuma sahip.Styx’ın Yörünge Süresi
Yörünge süresi 20 gündür (20 Dünya günü).Styx’ın Çapı
Styx’in yörünge çapı 96.000 KM olarak kabul ediliyor, Meridyen çapı ise en az 10 Km en fazla 20 Km olarak tahmin ediliyor.
3) Nix
Cüce Gezegenimiz Plüton’a en yakın 3. Sıradaki uydu “Nix” 15 Haziran 2005 tarihinde keşfedilmiştir, keşfeden bilim adamının ismi Max J. Muchler’dir. İlk adı Nyx olarak verilmiştir, (şuan sahip olduğu isimle pek de bir telaffuz farklılığı yok) ancak bu isim bir göktaşına ait olduğu gerekçesiyle günümüzdeki haline dönüştürülmüştür (NİX).165 Km’den çekilen en ayrıntılı fotoğrafı Dünya’ya 2015 yılında ulaştı. Bu fotoğraf 2015 senesinin temmuz ayında herkesle paylaşıldı. Nix’in Cüce Gezegen Plüton’a olan uzaklığı Charon’dan 3 kat daha fazladır. Yörüngesinin oluşumunda da Charon’un çok büyük bir etkisinin olduğu düşünülmektedir. -240 ve daha altında olan ortalama hava sıcaklığı bulunmaktadır. 4.5x1016 Kg olan kütlesi ile bu uydu Styx’den biraz daha küçüktür.